O firmie
Zetor Tractors a.s. to czeski producent ciągników rolniczych. Jest pionierem technologicznym. To Zetor jako pierwszy wprowadził do swoich maszyn system hydrauliczny — znany jako Zetormatic. Ciągniki tej firmy zostały też jako pierwsze wyposażone w zintegrowaną z całością kabinę, która zawieszona na poduszkach hydraulicznych, pozwalała na pełną amortyzację drgań wywołanych jazdą po nierównych powierzchniach. Nazwa „Zetor” powstała z połączenia wymowy litery „Zet” od nazwy fabryki Zbrojovka i liter „or” od słowa traktor.
Co ciekawe, firma istnieje nadal. Powstała w 1946 roku, czyli pod koniec roku 2023 minie 77 lat, odkąd Zetor jest na rynku.
Zetory zaczęto sprowadzać do Polski już w 1947 roku. Ro później w kraju pojawiły się ciągniki produkowane tylko na nasz rynek. Były to Zetory z serii 25K. Jego sprzedaż w 1951 roku osiągnęła rekordową ilość 8500 sprzedanych egzemplarzy. To niewiarygodne, że firma założyła swoją pierwszą fabrykę na terenie Rzeczypospolitej Polskiej dopiero w 1995 roku — w Kaliszu. Niewiarygodne, zważywszy na popularność tych ciągników aż do czasów obecnych.
Obecnie firma Zetor to jeden z czołowych producentów maszyn rolniczych. Wciąż doskonali swoje produkty i wyposaża je w szereg nowinek technologicznych — na przykład ciągniki serii Forterra i Proxima. Te sprzęty są wyposażone w nowoczesne systemy telematyczne umożliwiające zarządzanie flotą pojazdów oraz pozwalające na dostosowanie parametrów pracy do indywidualnych potrzeb użytkownika.
Historia modelu
Jeżeli chcemy lepiej poznać ten model, to cofnijmy się do roku 1984 roku, kiedy to w Brnie (Czechy), zaczęto produkować Zetora 5211. Ten sam ciągnik można było również spotkać pod oznaczeniem 5245. Czym się one różniły? Zetor 5245 miał napęd na cztery koła, a 5211 na dwa. Cała reszta osprzętu była dokładnie taka sama. Marka Zetor zdecydowała się na rozpoczęcie produkcji, aby sprostać oczekiwaniom klientów, którzy chcieli mieć stosunkowo mały pojazd rolniczy, który dzięki swoim osiągom bez problemu poradzi sobie nawet z dość wymagającymi pracami polowymi.
Zetor został wprowadzony do Polski w czasach, gdy tryumfy święciła u nas sztandarowa polska maszyna rolnicza Ursus. Dzisiaj ciągniki tej marki uważane są za tak samo kultowe jak te czeskie. Ale wracając do Zetora… Czym zaskarbił on sobie przychylność polskich rolników? Przede wszystkim tym, że oferował nieporównywalnie wyższy komfort pracy od swojego polskiego krewniaka. Kabina Zetora była znacznie większa i ogrzewana, co oczywiście ułatwiało pracę w niesprzyjających warunkach pogodowych. Następna cecha, która decydowała o wyższości Zetora nad innymi dostępnymi w tamtych czasach maszynami, to jego wyposażenie. Klienci mogli skompletować swój ciągnik. Do wyboru mieli: dwie skrzynie biegów (10 biegów w przód i 2 w tył, a druga z nich miała 20 biegów do przodu i 4 do tyłu), a także możliwość doposażenia ciągnika w przedni podnośnik TUZ i przedni wałek odbioru mocy (WOM).
Wyposażenie i wygoda pracy:
Marka Zetor była pionierem nowinek technologicznych. Nie ominęło to również wyposażenia ciągnika. Po pierwsze, należy tu oczywiście wspomnieć o fabrycznie montowanej kabinie. Sposób jej montażu także zasługuje na uwagę. Umieszczano ją na specjalnych poduszkach hydraulicznych, co umożliwiało amortyzowanie drgań wywołanych poruszaniem się maszyny oraz pracą jej silnika. Ponadto sama kabina była przestronna i efektywnie tłumiła dźwięki z zewnątrz, co dość istotnie wpływało na wygodę pracy. Jeśli chodzi zaś o ergonomię siedzisk, to warto wspomnieć o wygodnych fotelach i wbudowanym ogrzewaniu kabiny. Dzięki tej ostatniej cesze rolnik mógł prowadzić prace polowe nawet bardzo późną jesienią. Opcjonalnie klient mógł również nabyć radio, które umilało czas pracy. Najlepsze wersje Zetora posiadały także wspomaganie kierownicy. Warto jeszcze na koniec wspomnieć o zużyciu paliwa. Zetor 5211 cieszy się wątpliwą opinią maszyny pobierającej dużą ilość paliwa, ale związane jest to z jego masą.
Zetor 5211 – gdzie się sprawdzi najlepiej?
Zdecydowanie w małych gospodarstwach rolnych, które zajmują się sadownictwem bądź ogrodnictwem na małą skalę. Model ten wyróżnia się wielozadaniowością i uniwersalnością, dlatego sprawdzi się w większości zadań na małym areale. Ta cecha świadczy o jego popularności w Polsce – wciąż dominują tutaj małe i średnie gospodarstwa rolne.
Dane techniczne pojazdu:
1. MARKA
Model: 5211
Marka: Zetor
Lata produkcji: 1987-93
2. SILNIK – 3-cylindrowy, 4-suwowy, rzędowy, wysokoprężny, rozrząd górnozaworowy, bezpośredni wtrysk paliwa; kolejność pracy cylindrów 1-3-2
Typ: Z5201
Moc [KM]: 51
Maksymalny moment obrotowy: 165
Pojemność [cm³]: 2696
Ilość cylindrów: 3
Układ wtryskowy: mechaniczny
Typ chłodzenia: ciecz
3. UKŁAD NAPĘDOWY
Skrzynia przekładniowa: mechaniczna
Blokada mechaniczna różnicowego tylnego mostu: tak
Liczba biegów do przodu: 10
Liczba biegów do tyłu: 2
Prędkość maksymalna [km/h]: 28
Napęd: 2×4
4. UKŁAD JEZDNY:
Układ kierowniczy: mechaniczny
Amortyzowana oś przednia: tak
5. UKŁADY AGREGOWANIA:
Udźwig TUZ [kg]: 1750 (TUZ — trzypunktowy układ zawieszenia)
Trzypunktowy układ zawieszenia (TUZ) jest układem dźwigniowym, który służy do mocowania narzędzi rolniczych. Sterowanie TUZ-em może odbywać się mechanicznie lub automatycznie. Dźwignia porusza się do góry, w dół i na boki. TUZ może się znajdować zarówno z tyłu, jak i z przodu ciągnika. Umożliwia to przymocowanie znacznie większej ilości maszyn oraz urządzeń.
Wydatek hydrauliki zewnętrznej: 35
Liczba wyjść hydrauliki zewnętrznej: 2
WOM (wał odbioru mocy) — rodzaj: niezależny, zależny
WOM — załączanie: mechaniczne
WOM — prędkości: 540
Dwie prędkości 540/1000 obr/min; końcówka na 540 obr/min jest 6-rowkowa, na 1000 obr/min 21- rowkowa.
Moc na WOM przy znamionowych obrotach silnika i WOM 540 obr/min: 31 kW
Wartość włączenia sprzęgła WOM: 410±60 kPa
Osłona wałka RWPG przymocowana jest 4 śrubami M 10 × 65
Wał odbioru mocy (WOM) to technologia, która polega na transferowaniu mocy napędowej z ciągnika do współpracującej z nim maszyny. WOM dzieli się na dwa rodzaje: niezależny i zależny. Pierwszy z nich działa, wykorzystując prędkość obrotową silnika, natomiast praca drugiego zależna jest od prędkości jazdy. W praktyce działanie wału odbioru mocy polega na napędzaniu maszyn, które współpracują z ciągnikiem.
6. WYMIARY I MASY:
Długość bez obciążników [cm]: 367
Wysokość z kabiną [cm]: 261
Rozstaw osi [cm]: 212
Masa bez obciążników [kg]: 2800
Promień skrętu [m]: 7.1
7. POZOSTAŁE PARAMETRY CIĄGNIKA ZETOR 5211
Zbiornik paliwa: 55 l
Spryskiwacz przedniej szyby – pojemność zbiorniczka 2.5 l
Ogrzewanie i wentylacja kabiny
8. HYDRAULIKA, NOŚNOŚĆ, SIŁA
Maksymalna siła pociągowa z kabiną/bez kabiny [kN]: 23,40/20,75
Maksymalna nośność resorowanej przedniej osi (do 25 km/h) [kN]: 12,07
Maksymalna nośność osi tylnej (do 25 km/h) [kN]: 35,32
Wymagana minimalna ilość oleju w skrzyni biegów potrzebna do prawidłowej pracy [l]: 15
Obwód zewnętrzny z 3 wyjściami zakończonymi szybkozłączami
Sprzęgło: sprzęgło dwustopniowe, sterowane hydraulicznie
Hamulec ręczny postojowy: mechaniczny
Nożne hamulce: hydrauliczne, szczękowe; hamulec nożny suchy, tarczowy, z płytkami ciernymi
Hamulce pneumatyczne: jednoprzewodowe, pojemność zbiornika powietrza 20 l
Ciśnienie robocze: 590±20 kPa
Zalety Zetora 5211
Rolnicy zgodnie twierdzą, że najważniejsze zalety tego modelu to:
– prosta obsługa maszyny
– mocny silnik
– wysoka stabilność układu hydraulicznego, nawet podczas ciężkiej pracy urządzenia
– niska awaryjność sprzętu
– wielozadaniowość — ciągnik rolniczy Zetor 5211 należy do małych ciągników, ale sprawdza się zarówno w pracy na małym gospodarstwie, jak i na dużym areale.
Wady Zetora 5211
Zetory 5211 mają opinie solidnych i długowiecznych maszyn. Pomimo faktu, iż nie są one już produkowane, to nadal cieszą się popularnością wśród rolników. Mimo opinii niezniszczalnych mają też kilka wad, na które trzeba zwrócić uwagę przy zakupie.
Po pierwsze — silnik.
A właściwie, jego kondycja. Zetory często zużywają zbyt dużo oleju napędowego podczas pracy. Często taki stan rzeczy powodowany jest wyciekami z odmy.
Po drugie — wspomaganie układu kierowniczego. Trzeba też pamiętać o tym, że starsze modele Zetora nie mają wspomagania.
Po trzecie — podnośnik hydrauliczny.
Należy sprawdzić szczelność układu, najlepiej zawieszając na podnośniku ciężką maszynę. Warto także sprawdzić szczelność siłownika wspomagającego podnośnik.
Cena
Fanów tej marki maszyn rolniczych nie brakuje. Chociaż Zetorów już od dawna się nie produkuje, to wciąż jeszcze można je kupić. Ceny zaczynają się od 29 000 złotych. Za nowszy model ze wspomaganiem kierownicy (Zetor 5245) trzeba zapłacić od 30 000 złotych w górę.
Dlaczego Zetor jest tak popularny?
Według dyrektora wykonawczego ZETOR TRACTORS a.s. – Mariána Lipowskiego, ciągniki Zetor stały się synonimem wydajnego projektowania i wydajności operacyjnej. Sam mówi: „Nasze ciągniki zawsze odzwierciedlały wymagania czasów. Śmiem twierdzić, że każdy, kto był lub jest związany z marką, czy to jako klient, fan czy pracownik naszej firmy, czuje się jej częścią. Marka ZETOR opiera się na wysiłkach szerokiej grupy ludzi kilku pokoleń. Jest to dla nas spuścizna i podchodzimy do niej z szacunkiem i dumą”.
Moda na retro trwa i ma się dobrze — nawet w rolnictwie. Niektórzy rolnicy decydują się na zakup ciągnika, który dobrze pamiętają z gospodarstwa ojca czy dziadka. Czasami zdarza się tak, że rolnik kupuje maszynę, którą już zna i była ona dla niego niezawodna przez długi czas.
Ceny nowych ciągników, a także koszty ich naprawy i części zamiennych są dla wielu osób przeszkodą nie do pokonania. Części zamienne Zetorów są wciąż dostępne na rynku, a budowa maszyny nie jest tak skomplikowana jak budowa tych współczesnych. Dzięki temu rolnik jest w stanie wykonać samodzielnie małe lub większe naprawy.
Po trzecie, kupno takiej maszyny to swego rodzaju inwestycja. Kolekcjonerzy starych maszyn i motoryzacji zaczęli interesować się tymi ciągnikami. Z biegiem lat ich wartość będzie jedynie rosła.