Catfish – Co to znaczy?

Być może wiele osób miało okazję usłyszeć o catfishingu. Czy wszyscy jednak zdają sobie sprawę z tego, z czym catfiishing się wiąże? Można przypuszczać, że jest to temat, w przypadku którego pojawia się sporo wątpliwości. Nie można też wykluczyć, że mnóstwo osób nie ma bladego pojęcia o tym, na czym polega catfishing.

O co chodzi?

Najprościej powiedzieć, że catfish to osoba, która w internecie podaje się za kogoś innego. Czy też po prostu wygląda zupełnie inaczej niż na zdjęciach. Można przypuszczać, że jest to zjawisko, o którym słychać naprawdę często. Warto też spojrzeć sobie na to wszystko w znacznie szerszej perspektywie. Wydaje się, że wielokrotnie patrzymy na pewne sprawy mocno powierzchownie i w konsekwencji niektóre sprawy zwyczajnie zaczynają umykać. Wypadałoby to zmienić. Chodzi w końcu o nasze własne dobro.

Wystarczy wziąć pod uwagę choćby to, że duża część życia przeniosła się do internetu. Odbierane to może być na różne sposoby, ale nie ulega wątpliwości, że są szanse i zagrożenia. Widać to zwłaszcza w przypadku zawierania znajomości. Ludzie nie zawsze są uczciwi. Niektórzy mogą to odebrać jako zniechęcanie do spotkań przez internet, ale nic bardziej mylnego. Po prostu trzeba mieć świadomość tego, jak przedstawiają się okoliczności.

Jeden schemat i wiele intencji

Istotne jest też to, że catfishing to oszustwo, które można określić uniwersalnym. Co może kryć się za catfishingiem?

Wszystko sprowadza się do rozkochiwania konkretnych osób, ale powody takiego podejścia mogą być naprawdę różne. Wystarczy zainteresować się następującymi niebezpieczeństwami:

• wyłudzenie finansowe – nielegalne zdobycie określonej kwoty można określić za naprawdę częsty motyw catfishingu. Wszystko zaczyna się od zdobycia zaufania. Następny etap to zaangażowanie emocjonalne. Na koniec mamy podanie sfabrykowanej historii. Historia może dotyczyć np. nagłego wypadku. Jak jest wypadek, to prawdopodobnie potrzebne są pieniądze. Możliwe nawet, że bardzo duże. Jeśli oszukana osoba zdecyduje się na dokonanie przelewu, szanse na odzyskanie pieniędzy są niewielkie.
• szantaż – w przypadku catfishingu należy też liczyć się z szantażem. W przypadku szantażu na pewno trzeba zdawać sobie sprawę z tego, że konsekwencje mogą okazać się znacznie poważniejsze niż strata określonej sumy pieniędzy. Wypada też mieć świadomość tego, że oszuści są niezwykle sprytni. Najlepszym tego dowodem fakt, że oszuści nie kierują się do osób przypadkowych. Jeśli chodzi o szantaż, trudno jest mówić o zagrożeniu jakichś określonych grup. Szantaże mogą dotyczyć partnerów, jak i kogoś z rodziny. Naturalnie bardzo ważne jest też to, że sprawcom zależy na tym, aby uzyskać kompromitujące materiały. Trzeba w końcu czymś szantażować.
• zemsta – za catfishingiem może też skrywać się żądza zemsty. Co by nie mówić, ludzie potrafią być pamiętliwi.
• testowanie – być może nie jest to zbyt popularna sytuacja, ale nie oznacza to tego, że mowa o czymś, co można sobie spokojnie pominąć. Wielu z nas jest podejrzliwych i tym samym może dojść do sytuacji, w przypadku której catfishing jest podyktowany chęcią sprawdzenia informacji o danej osobie.
• władza – z pełnym przekonaniem można powiedzieć, że manipulowanie ludźmi pozwala zyskać poczucie władzy. Do tego dochodzi wrażenie, że zastosowane podejście zdaje się nie mieć żadnych konsekwencji.
• rozrywka – jakkolwiek dziwnie to zabrzmi, czasem zwyczajnie chodzi o nudę. Naturalnie nie świadczy to dobrze o kimś, kto decyduje się na oszustwo.
• nieśmiałość – z czym mierzą się wstydliwe osoby? Z brakiem odwagi, a kiedy brakuje odwagi, niełatwo ujawnić swoje uczucia i tym samym zbliżyć się do kochanej osoby. W takiej sytuacji fałszywa tożsamość może być odbierana jako wytworzenie swego rodzaju bariery ochronnej.
• samotność – jak jest nieśmiałość, to nie można też zapomnieć o samotności. Takim osobom wystarczy w zasadzie namiastka czegoś w rodzaju znajomości. Nie ma też co ukrywać, że możliwość obcowania z drugą osobą (nawet poprzez catfishing) może oznaczać znaczną poprawę samopoczucia.

Być może niektóre opisy wyglądają niczym próba usprawiedliwiania, ale nic takiego nie ma miejsca. Po prostu chodzi o zrozumienie – a kiedy można zrozumieć okoliczności? Wtedy, kiedy wie się wszystko.

Rozpoznanie catfishingu

Dobrze też odnieść się do tego, jak rozpoznać catfishing. Wydaje się, że jest to temat, przy którym trudno mówić o gwarancji rozwiązania sytuacji, ale na pewno należy próbować. Chodzi w końcu o własne bezpieczeństwo – czy jest coś ważniejszego?

Catfishing może wiązać się z następującymi sytuacjami:

• przesadnie atrakcyjny profil,
• niespójne informacje,
• wymuszona relacja,
• słaba znajomość języka,
• unikanie rozmów wideo,
• prośba o pieniądze,
• niespotykana zgodność,
• prośba o intymne materiały,
• szybka zmiana sposobu komunikacji,
• nieprawdopodobne zdarzenia,
• niepokój.

Jaki z tego wszystkiego można wyciągnąć wniosek? Catfishing może dawać wiele różnych sygnałów. Każdy sygnał można scharakteryzować jako coś nietypowego. Coś, co odstaje od szeroko rozumianej reguły. Warto też zatrzymać się przy niepokoju. Czasem pojawia się niepokój, ale trudno jest stwierdzić, z czym ten niepokój się wiąże. Tego typu sytuacji w żadnym wypadku nie należy lekceważyć. Jeżeli pojawiają się jakieś obawy, trzeba do nich podejść absolutnie poważnie.

Weryfikacja podejrzeń

Istotne jest też to, że możemy rozmawiać o weryfikowaniu niepokojących sygnałów. Naturalnie taka weryfikacja na własną rękę nigdy nie jest łatwym zadaniem. Zawsze istnieje ryzyko, że coś pójdzie nie po myśli i tym samym jakaś ważna informacja okaże się niezauważona. Jeśli chodzi o wskazówki, możemy rozmawiać o:

• sprawdzeniu zdjęć,
• przeanalizowaniu wiadomości,
• zweryfikowaniu obcokrajowców (naturalnie nie dotyczy to każdej sytuacji),
• poszukiwaniu wiadomości o danej osobie,
• prośbie dotyczącej rozmowy wideo – wideo może pozwolić odkryć ewentualne tajemnice,
• sprawdzeniu lokalizacji.

Rzecz jasna zawsze można też zdecydować się na natychmiastowe zerwanie kontaktu. Dobrze jednak czasem popatrzeć w przyszłość – odpuszczenie oszustowi prawdopodobnie poskutkuje tym, że za jakiś czas dojdzie do kolejnej próby oszustwa. Nie można myśleć tylko o sobie.