Fontanny znajdujące się w wielu polskich i europejskich miastach są dużą atrakcją dla turystów. Przez wieki tworzone były różne przejawy tej architektury, nawiązujące do dominującej epoki. Współczesne fontanny często są obrazem postępu, nowoczesności, wykorzystuj także światło i dźwięk podczas unikalnych pokazów.
Rodzaje fontann i ich historia
Analizując temat fontann warto podkreślić, że co do zasady wyodrębnić można dwa podstawowe ich rodzaje. Pierwsze, tzw. europejskie, ze względu na dużą popularność właśnie w Europie, gdzie w czasach nowożytnych powstało ich wiele. Zasada działania polega na tym, że woda tryska ponad zbiornik, a następnie wpada do niego, burząc tym samym lustro wody. Alternatywnym rozwiązaniem są tzw. fontanny arabskie. Mechanizm działania jest inny, gdyż w tym wariancie woda nie tryska, lecz wycieka ze specjalnie przygotowanych otworów, a następnie ścieka po elementach konstrukcyjnych.
Fontanny cieszyły się popularnością już w starożytności. Pełniły one wówczas rolę reprezentacyjną, świadczyły o statusie społecznym i materialnym mieszkańców Egiptu. Nie każdego było bowiem stać na to, aby zainstalować taką konstrukcję w swoim ogrodzie. W Persji, a potem także w Grecji i Rzymie pojawiać zaczęły się fontanny publiczne, zlokalizowane najczęściej w parkach, publicznych termach.
Pierwsze fontanny były skonstruowane w taki sposób, aby wykorzystywać zjawisko grawitacji, pobierając wodę z term i akweduktów. Ciekawostką może być to, że już w starożytnej Grecji powstała pierwsza fontanna wykorzystująca efekty specjalne. Choć różniły się one istotnie od tego, co znane jest dzisiaj, to zastosowanie automatów powodujących samoczynne wystrzelenie wody w powietrze przy wykorzystaniu pompy napędzanej przez niewolnika było nie małym osiągnięciem.
Wraz z kolejnymi epokami zmieniała się forma, rola czy wygląd, ale fontanny zagościły na stałe w architekturze.
Jaką rolę pełni fontanna w architekturze miejskiej?
Ciekawe konstrukcje, nawiązujące swoim stylem do starożytności, a także nowoczesne rozwiązania – każde o unikalnym charakterze znajdują miłośników, którzy chętnie przyjadą i na własne oczy zobaczą wyjątkową fontannę. Warto podkreślić, że te elementy miejskiej architektury, znajdujące się w większości miast i miasteczek są ważne nie tylko dla turystów, ale i mieszkańców.
Wśród najważniejszych funkcji fontann w miejskiej architekturze wymienić należy:
- funkcję dekoracyjną, elementy są częścią pewnej kompozycji i architektury miejskiej, wpływają na estetyczne walory otoczenia, często znajdują się w bezpośrednim sąsiedztwie ważnych dla danego miasta obiektów, co w naturalny sposób podnosi ich rangę;
- funkcje zdrowotne (klimatyczne, sanitarne), bezpośrednio w sąsiedztwie fontanny powietrze jest wilgotne, temperatura jest niższa, znajduje się w niej mniej pyłu i kurzu, co stwarza warunki doskonałe do inhalacji, dodatkowo szum wody z fontanny działka kojąco na układ nerwowy, pozwala obniżyć napięcie, poradzić sobie z emocjami itp.;
- funkcje ekologiczne – woda z fontanny jest naturalnym powidłem np. dla ptaków, pozwala zatem zadbać o różnorodność i równowagę.
W miastach fontanny pełnią bardzo różnorodną rolę, chociaż przez wielu utożsamiane są wyłącznie z elementem dekoracyjnym, podnoszącym atrakcyjność turystyczną.
Współczesne fontanny
Rozwój technologii sprawił, że współczesne fontanny to swego rodzaju dzieła sztuki, o unikalnym charakterze. Obecnie nikogo nie dziwią już rozwiązania, takie jak fontanny pływające, ożywione czy fontanny muzyczne. W ciągu wieków zmieniła się bowiem funkcja tych obiektów, które dostarczać mają radości i przyjemności.
W fontannach ożywionych specjalne dysze pozwalają na kontrolę wysokości słupa wody zgodnie z ustalonym przez projektanta układem. Urządzenia mogą też działać w rytm muzyki, tworząc niezapomniane spektakle i widowiska. Pierwsza tego typu fontanna powstała już w 1901 r w Stanach Zjednoczonych.
Obecnie zmienił się nie tylko charakter, ale i wygląd obiektów. W wielu miastach powstają fontanny, pozwalające uzyskać odrobinę ochłody w upalny dzień. Są to tzw. fontanny kąpielowe, wykończone matami antypoślizgowymi, pozwalające zapewnić maksymalne bezpieczeństwo użytkownikom.
Fontanny w Warszawie
Jednym z bardziej rozpoznawalnych miejsc na turystycznej mapie Warszawy są multimedialne fontanny, zlokalizowane na skwerze 1 Dywizji Pancernej WP. Jest to kompleks, w którym pierwszy pokaz odbył się w roku 2011. Od tego czasu warszawskie pokazy przyciągają tłumy turystów i mieszkańców. Widowiskowy spektakl światła, dźwięku i wody to obecnie jedna z większych atrakcji stolicy.
Imponujący jest już sam kompleks, zajmujący ok. 2200 m2 powierzchni. Pod względem konstrukcyjnym w parku znajdują się dwie liniowe fontanny oraz fontanna główna, wyposażone łącznie w ponad 350 dysz. Jednocześnie może z nich tryskać nawet ponad 30 tysięcy litrów wody na minutę. Te wyjątkowe widowiska powstają dzięki odpowiednio rozlokowanymi reflektorom RGB, a obraz prezentowany jest na tafli rozpylonej wody.
Kompleks działa wyłącznie w sezonie letnim, od maja do końca września uczestniczyć można w tym niecodziennym widowisku. Podczas show wyświetlane są na wodnym ekranie historię i legendy związane z Warszawą. Jest to doskonały sposób na to, aby przybliżać historię miasta. Multimedialne fontanny nie tylko cieszą widzów wyjątkowością, są też jednym z elementów pozwalających na promocję miasta w Polsce i na świecie.
Park przygotowany został w taki sposób, aby cieszyć wszystkich. Dla najmłodszych udostępniony został wodny plac zabaw.
Poza sezonem letnim w parku fontann podziwiać można unikalna grę świateł.
Fontanny na mapie Warszawy
Mimo że park fontann cieszy się dużą popularnością wśród turystów i mieszkańców, to nie jest to jedyna tego typu atrakcją w mieście. Jeśli wybierasz się zwiedzać Warszawę, z całą pewnością warto zobaczyć:
- fontannę Wielką, znajdująca się w Ogrodzie Saskim. Wykonana zgodnie z projektem Henryka Marconiego. Wielka, żeliwna patera oraz misa, na której umieszone zostały charakterystyczne płaskorzeźby;
- fontanna na Mariensztacie;
- fontanna z rzeźbą chłopiec z krokodylem przy placu Jana Henryka Dąbrowskiego;
- multimedialne fontanny w Parku Szymanowskiego;
- fontanny na placu Grzybowskim;
- fontanna w parku Czechowickim;
- fontanna na polu Mokotowskim;
- fontanna w Ogrodzie Krasińskich;
- podświetlana, różnokolorową fontanna przy Radiowej;
- fontanny na Stegnach.
